De ngo Oxfam is vooral bekend om haar humanitaire missies en haar Wereldwinkels.
Maar Oxfam werkt ook al heel lang rond circulariteit, met name via het Impact Furniture-project om tweedehands kantoormeubilair te recyclen, repareren en verkopen. Het opmerkelijke aan dit programma is dat het erin slaagt de economische, ecologische en sociale dimensies op een optimale manier met elkaar te verzoenen.
Daardoor is het exemplarisch als perfect beheerst model voor duurzame economie. Het project wordt aan ons gepresenteerd door Jean-Michel Verlinden, hoofd van Impact Furniture bij Oxfam.
Een lange ervaring met circulariteit
In het verleden werden de humanitaire projecten van Oxfam over de hele wereld (ook in België) deels gefinancierd door de verkoop van Fair Trade-voedingsproducten (die ook in supermarkten worden verdeeld) of artikelen van partnercoöperaties in ontwikkelingslanden. Ook tweedehands goederen zijn een belangrijke bron van inkomsten voor de organisatie, en dat is al heel lang zo. De ervaring met tweedehands speelde een grote rol in het professionaliseringsproces dat leidde tot het opzetten van het Impact Furniture-project.
Jean-Michel Verlinden: “Bij Oxfam recupereren en verkopen we al sedert bijna 24 jaar kantoormeubilair. Wat we tegenwoordig de circulaire economie noemen, heette vroeger ‘brocante’. Daardoor zijn we vertrouwd met kantoormeubilair. Het begon toen we IT-apparatuur ophaalden bij de Europese Commissie, die aanbood om ook hun kantoormeubilair te recupereren.
Zo werd het een volwaardige sector van ons bedrijf, met twee grote pijlers. Enerzijds de verkoop van producten ‘as-is’. Deze producten bieden we heel goedkoop aan, tegen ongeveer 10% van de nieuwprijs, voornamelijk aan ngo’s en vzw’s. In de afgelopen twee jaar kwam er dan het Impact Furniture-project bij: echte upcycling, waarbij we nieuwe voorwerpen maken van kantoorpanelen, zoals sorteerbakken, geluidsschermen en scheidingswanden. We ontwikkelen deze modellen samen met ontwerpers en laten ze produceren door maatwerkbedrijven, onze partners.
En omdat we zo circulair en duurzaam mogelijk willen blijven, ontwikkelen we onze activiteiten alleen in de Brusselse regio of in de directe omgeving“.
Efficiënt ondernemerschap
Op basis van haar expertise en opgedane ervaring heeft Oxfam een systeem ontwikkeld dat zich onderscheidt door een rigoureus beheer van de economische parameters en van de winstgevendheid.
Jean-Michel Verlinden: “We hebben het geluk over rijke bronnen te beschikken, vooral dankzij het contract met de Europese Commissie. We ontvangen ongeveer 40.000 goederen per jaar, met een afvalpercentage van ongeveer 6%, wat erg laag is. Wat we inzamelen komt aan in ons magazijn van 2.000 m². Daar wordt het een eerste keer gesorteerd in wat kan worden verkocht zoals het is en wat zal worden gebruikt voor upcycling. Vervolgens wordt dat deel gesorteerd op materiaal, voornamelijk metaal en hout. Deze taken worden uitgevoerd door onze teams van werknemers in re-integratie, waaronder mensen met een artikel 60-statuut, maar ook gehandicapten en ex-gedetineerden. Het is ook in dit kader dat we het sociale aspect van onze activiteit ontwikkelen.
Op dit moment hebben we een voorraad van ongeveer 12.000 houten panelen en bijna 4.000 panelen in bamboe, die door onze partner-maatwerkbedrijven worden gebruikt om geüpcyclede objecten te maken. We werken alleen op bestelling, om te voorkomen dat we voorraden moeten beheren en om de kosten en impact te verminderen die aanzienlijk kunnen zijn, vooral op het gebied van energie. Het gevolg van dit systeem is dat we productie- en levertijden van ongeveer 8 weken hebben, en het is aan ons om onze klanten zover te krijgen dat ze dit accepteren.
Al met al behalen we met dit beheermodel een nettomarge van ongeveer 20% van onze omzet. En deze resultaten behalen we omdat we onze organisatie runnen zoals om het even welke andere commerciële onderneming. Onze producten moeten net zo goed zijn als die van onze concurrenten. Ze moeten gewoonweg even goed zijn, en deugdzamer.
De 3 pijlers van duurzaamheid
Het gezonde beheer en de commerciële dynamiek die kenmerkend zijn voor het Impact Furniture-project zijn uitsluitend gericht op de financiering van de humanitaire en sociale projecten van Oxfam. En dat alles met een al even opmerkelijke focus op milieuoptimalisatie.
Jean-Michel Verlinden: “We hebben over het hele upcyclingproject nagedacht om het zo deugdzaam mogelijk te maken. Ons snijsysteem bijvoorbeeld zorgt ervoor dat we snijafval tot een absoluut minimum beperken. Het vilt voor onze geluidsschermen kopen we in Duitsland omdat het daar voor 80% gerecycled is, tegenover maar 60% of 50% in België. Ons magazijn bevindt zich op minder dan 6 kilometer van de Europese Commissie, onze belangrijkste leverancier, en we doen al onze leveringen met een grote oplegger om verplaatsingen te beperken.
Kortom, we analyseren alles wat we doen in termen van circulariteit, maar ook van onze koolstofvoetafdruk. Op dit punt werken we aan de ontwikkeling van een nieuw, veel nauwkeuriger berekeningssysteem. Op basis van bestaande software hebben we met de 1.000 ton kantoormeubilair die we hebben verwerkt, naar schatting 3.000 ton CO2 bespaard. Maar we zijn ervan overtuigd dat dit een zeer lage schatting is in vergelijking met de werkelijkheid, en daarom werken we aan onze eigen berekeningssoftware“.
Handel voor de goede zaak
Deze subtiele balans tussen ondernemerschap en commerciële eisen aan de ene kant, en maatschappelijk en milieubewustzijn aan de andere kant, is wat dit project zo opmerkelijk maakt. Het ademt een cultuur die in de afgelopen decennia minder prominent aanwezig was, maar nu steeds meer opgang maakt.
Jean-Michel Verlinden: “Wat mij motiveert is werken voor een goede zaak. Dat is het interessante aan mijn werk, de rest is zakelijk. Natuurlijk ben ik een verkoper, maar ik wil geen mensen oplichten. In plaats daarvan probeer ik mijn klanten te helpen leven, met name door onze verkoopprijzen aan te passen zodat ze zelf nog een fatsoenlijke cent overhouden. En zo is het interessant voor iedereen.
Dit soort positieve commerciële relaties hebben we ook met klanten die, net als wij, in de sector van de circulariteit zitten. Bijvoorbeeld met RotorDC, Regglo of Bel Albatros.
We moeten de circulaire golf die we nu meemaken echt ondersteunen. Het is een zeer belangrijke beweging, die surft op de Shifting Economy, die kwesties als het jobcreatie, genderevenwicht enzovoort integreert in de circulariteit.
Ik denk dat de markt die kant opgaat, naar modellen die het sociale en het milieuaspect combineren met het economische. Simpelweg omdat we, als we de dingen weldoordacht aanpakken, kwaliteit en duurzaamheid kunnen bereiken zonder dat het meer hoeft te kosten. Je moet degenen die je het tegengestelde vertellen niet per se geloven“.
Hartverwarmende woorden, van een echte veteraan in de duurzame handel. We geloven hem graag, en dit Impact Furniture by Oxfam-project toont aan dat het werkt.
Lees er meer over op https://oxfambelgie.be/impact-furniture
