Groupe Terre vierde in 2024 zijn 75-jarig bestaan. Tijdens ons bezoek op 5 juni maakten we kennis met de verschillende activiteiten van het bedrijf en hoe het nieuwe projecten ontwikkelt. Verder kregen we te zien met welke uitdagingen de productie van Pan-Terre-panelen te maken krijgt.
Group Terre
Op 3 juni 2025 werden we hartelijk verwelkomd door Jonas Dembour, sinds drie jaar animator en opleider bij Groupe Terre, en Charles-Antoine Kervyn, adviseur van de algemene directie voor het commerciële luik en de productie van panelen voor geluidsisolatie.
Terre is in 1949 opgericht, vlak na de oorlog, en vierde in 2024 zijn 75-jarig bestaan!
Op dit moment heeft het bedrijf 488 mensen in dienst, verdeeld over zestien ondernemingen in de sociale economie, vooral in de provincie Luik, maar ook in Charleroi en in de provincie Luxemburg. De groep is actief in verschillende domeinen van hergebruik en recyclage. Dankzij de dertig jaar vrijwilligerswerk van de oorspronkelijke activisten heeft het bedrijf een kapitaal opgebouwd waarmee het zijn activiteiten vandaag de dag kan voortzetten.
Jonas Dembour: “De groep wil mensen helpen bij hun socioprofessionele integratie en hen een vaste en duurzame baan geven via verschillende activiteiten“. Er werken bijvoorbeeld mensen die al meer dan dertig jaar in dienst zijn.
Het kapitaal van elke entiteit is in handen van de andere rechtspersonen van de groep. Een andere opvallende eigenschap is dat alle filialen democratisch en participatief worden bestuurd.
Activiteiten
De verschillende activiteiten van de groep worden voornamelijk uitgevoerd via coöperaties en in mindere mate via vzw’s.
De vzw Terre is in de jaren 80 ontstaan rond textielrecycling. Ze heeft het grootste deel van het personeel van de hele groep in dienst, namelijk 63%.
Récol’Terre zorgt voor de inzameling van huishoudelijk en industrieel afval, met name PMD, glas en papier-karton.
Het bedrijf TRI-TERRE sorteert papier en karton in de hele provincie Luik. Het stelt containers van verschillende groottes ter beschikking en biedt een ophaaldienst aan.
Het bedrijf Pan-terre gebruikt dit papier voor de productie van panelen voor geluidsisolatie (waar we later nog op zullen terugkomen).
Het bedrijf Acoustix verkoopt oplossingen voor geluidscorrectie en geluidsisolatie. Het is een naamloze vennootschap.
Co-Terre installeert verwijderbare en mobiele scheidingswanden en biedt verschillende oplossingen voor geluidsbehandeling.
Fleur is een sociale dienst. Het bedrijf helpt mensen in een situatie van bestaansonzekerheid. Dat gebeurt door middel van een huisvestingsdienst, sociale verhuizingen en tweedehandswinkels waar mensen een herinschakelingsactiviteit kunnen vinden.
Autre Terre is een vzw die Noord-zuidpartnerschappen ondersteunt op het gebied van afvalbeheer en agro-ecologie.
De incubatie van nieuwe projecten
Na verloop van tijd nam de concurrentie toe en werd de handmatige sortering van papier geautomatiseerd. Het banenverlies zette de groep aan om op zoek te gaan naar nieuwe activiteiten. Ook de huidige situatie in de textielsector (fast fashion, producten van zeer lage kwaliteit) maakt het noodzakelijk om nieuwe activiteiten te zoeken.
In 2020 begon de groep met het initiatief ‘de beroepen van morgen’, om op zoek te gaan naar beroepen in de landbouw en terugwinning, steeds met het oog op socioprofessionele integratie. In die context zijn de projecten BatiTerre, Terra Alter en La Ressourcerie (R FAG – Famenne Ardenne Gaume) ontstaan, evenals een project voor het reinigen van statiegeldverpakkingen, dat echter door de groep moest worden stopgezet.
De werkwijze is voor elk project hetzelfde. Het project wordt getest bij Groupe Terre of de betrokken partner. Vervolgens wordt er een atelier opgezet en uiteindelijk een juridische structuur zodat het bedrijf kan groeien.
BatiTerre
Charles-Antoine Kervyn legt uit: “BatiTerre, gevestigd in Brussel, is een samenwerking tussen Groupe Terre en Batigroupe. BatiTerre is een online platform voor tweedehands bouwmaterialen dat we in 2020 hebben gelanceerd. Batigroupe is actief in de handel in bouwmaterialen. Het bedrijf is opgericht in 2004.
In die periode drong het tot me door dat onze vrachtwagens leeg terugkwamen van een levering op een werf“. Een denkoefening over reverse logistics drong zich op.
In 2018 zorgde Be Circular voor financiering. De activiteit werd eerst ondergebracht bij Batigroupe en in 2019 werd Nicolas Smets aangeworven. In deze fase werden verschillende modellen getest. In het begin stelde La Poudrière enkele vierkante meters en rekken ter beschikking. Die werden echter te klein en het magazijn bevindt zich momenteel op de site van Circularium.
Er werken acht mensen bij BatiTerre maar de afzetmarkt staat nog in zijn kinderschoenen. Het bedrijf heeft dan ook verschillende inkomstenbronnen rond drie activiteitenpolen: de verkoop van tweedehandsmaterialen, het hergebruik van materialen op de bouwplaats en het geven van advies via presloopinventarissen die voor bepaalde bouwplaatsen verplicht zijn geworden. Dankzij de veranderingen in de regels is dit uitgegroeid tot de belangrijkste inkomstenbron voor het bedrijf, dat trouwens een goede reputatie heeft opgebouwd in dit soort inventaris.
Het bedrijf probeert ook zo veel mogelijk just-in-time te werken. Tijdens de hergebruikinventarissen identificeert het de materialen om ze rechtstreeks aan te bieden aan de klanten, zonder dat ze eerst in het magazijn terechtkomen.
De investering voor het WoodPark werd gefinancierd door het EFRO via het Irisphère II-project ondersteund door citydev. Het project omvat een reeks machines voor de verwerking en recuperatie van constructiehout maar is nog niet winstgevend.
Onlangs is in Luik een spin-off van BatiTerre opgericht, met steun van het Waalse Gewest.
ULEA
Tussen 2022 en 2024 start Groupe Terre een wasserij voor voedselverpakkingen. De groep beseft als snel dat ze, om rendabel te zijn, een aanzienlijk volume aan verpakkingen moet verwerken en grote investeringen in machines moeten doen. Terwijl het bedrijf met moeite aan één miljoen statiegeldverpakkingen per jaar kwam, moest er opgeschaald worden naar vijf miljoen om rendabel te zijn. Het project werd overgedragen aan het privébedrijf Bring Back, dat deze activiteit in een meer commerciële vorm voortzet.
Terra Alter
Terra Alter werd in 2024 opgericht na een analyse van enkele maanden. Het is een solidaire groentewinkel die lokale producenten binnenbrengt in grootkeukens (scholen, kinderdagverblijven, ziekenhuizen). De snijwerkplaats bereidt verse, lokale en biologische groenten voor deze keukens. Een overtuigende commerciële aanpak was noodzakelijk om dit project aan de man te brengen. Hoewel de producten van opmerkelijk betere kwaliteit zijn dan hun diepgevroren varianten uit Polen, zijn ze wel twee keer duurder.
La Ressourcerie FAG
Deze kringloopwinkel is in 2023 opgericht en is actief in de provincie Luxemburg. De medewerkers halen aan huis zowel meubels als alledaagse voorwerpen in goede staat op. De artikelen worden vervolgens gesorteerd en tegen lage prijzen verkocht in de winkel in Libramont of via partnerbedrijven (Terre en l’Entrep’Eau).
De productiefabriek Pan-terre
Dit bedrijf werd opgericht in de jaren 80. Het is geleidelijk gemechaniseerd en geautomatiseerd. De fabriek verkoopt jaarlijks 130.000 m² panelen voor geluidsisolatie en heeft een vrij constante jaaromzet van 1,6 miljoen euro. Er werken 10 VTE’s. Het bedrijf is actief in België, Frankrijk en het Groothertogdom Luxemburg.
De panelen worden gemaakt van natuurlijke grondstoffen, met name papierafval en vlaslemen. Die producten worden vermengd met water tot een pasta, die eerst wordt geperst om het overtollige water te verwijderen. Vervolgens worden de panelen in een oven gedroogd, geschuurd/geschaafd en op maat gezaagd.
Er worden verschillende producten aangeboden: het natuurlijke paneel, het paneel met een afwerking in gips, gipsvezel of OSB.
Het zijn hoogwaardige panelen voor geluidsisolatie die 30% duurder zijn dan bijvoorbeeld panelen in houtvezel. Ze hebben echter een groot voordeel: alles is genormeerd. Alle toepassingen (vloer, plafond, scheidingswand) zijn getest en goedgekeurd door Buildwise, het innovatiecentrum voor de bouwsector. Uiteraard moet de plaatsing met de nodige kennis gebeuren om het beloofde rendement – tot wel -73 dB – te halen!
Tot 2024 kon het bedrijf goed zijn streng trekken omdat het een energiecontract met een vast tarief had. Sinds 2025 zijn de werkingskosten echter met 150 tot 200.000 euro verhoogd vanwege de toegenomen energiekosten, met name voor het drogen van de panelen.
Gezien de reeds hoge verkoopprijs is het verlagen van de productiekosten de enige oplossing. Momenteel worden er verschillende mogelijkheden overwogen en getest voor de toekomst. Er wordt bijvoorbeeld gesproken over een nieuw proces met droge vezelscheiding om de droogfase overbodig te maken. Er wordt ook gesproken over een samenstelling van 100% gerecycled papier, die momenteel wordt gecertificeerd maar pas over twee jaar op de markt kan worden gebracht. Daarnaast wordt er gedacht aan het gebruik van textiel als grondstof, wat zou leiden tot een betere massa-veer-massafrequentie, noodzakelijk voor een goede geluidsisolatie. In een tussenperiode wordt overwogen om het verlijmen uit te besteden.
Meer informatie: https://www.groupeterre.org/
