Bezoek NOOSA

Noosa is een innovatieve textielvezel die volledig kadert in een circulaire logica. Deze innovatie heeft het potentieel om de economische en technologische modellen van de sector grondig te veranderen. Dankzij een globale benadering van de waardeketen wordt de productiecyclus gesloten

Context

Op 22 januari organiseerde circlemade.brussels, de cluster van circulaire productiebedrijven, een bezoek aan de vestigingen van Noosa in Anderlecht. Noosa werd opgericht in 2020 en is sinds 2024 lid van de textielfilière van de cluster. De bezoekers maakten er kennis met de onlangs opgestarte pilooteenheid aan de hand van een rondleiding door het lab en een uitgebreide presentatie van de textieloplossingen. Een ideale gelegenheid om een goed beeld te krijgen van het concept van de Noosa-vezel.

Textielafval: een uitdaging

Momenteel wordt slechts 1% van het wereldwijde textielafval effectief gerecycled. De impact van de textielindustrie, en vooral van fast fashion, is een enorme uitdaging voor het milieu en het klimaat. De buitensporige productie en consumptie van textiel verstoort de verwerkingsketens aan het einde van de levensduur. De afname van de productkwaliteit vermindert de mogelijkheden voor hergebruik, wat leidt tot een groeiende berg textiel van slechte kwaliteit, met vernietiging als enige uitkomst.

Van gerecycled textiel ondergaat slechts 30% mechanische recycling. Vaak wordt dit textiel gedegradeerd voor toepassingen van mindere kwaliteit (downcycling).

Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, biedt Noosa een innovatieve oplossing. De biobased vezels worden gemaakt op basis van PLA (polymelkzuur), waardoor 100% recycling mogelijk is, zonder einde, terwijl de kwaliteit van het product bij elke cyclus behouden blijft dankzij het gepatenteerde proces.

De oorsprong van de vezel

Het eerste stukje van de Noosa-puzzel is polymelkzuur (PLA). Aan de basis van dit materiaal staat suiker, gewonnen uit verschillende gewassen zoals maïs, tarwe, suikerriet of biet. Het zetmeel van de plant wordt omgezet in suiker en vervolgens gefermenteerd door melkzuurbacteriën om melkzuur te produceren. Dit wordt vervolgens gepolymeriseerd tot lange ketens en zo krijg je PLA.

Binnen een tiental jaar is het via wetenschappelijke vooruitgang wellicht mogelijk om PLA rechtstreeks uit CO₂ te produceren.

Vervaardiging van de vezel

PLA heeft de vorm van bolletjes, die momenteel worden geproduceerd en geleverd door Futerro, een zusterbedrijf. Deze bolletjes worden in een machine bewerkt en onder invloed van warmte geëxtrudeerd tot extreem fijne filamenten.

De filamenten worden parallel geëxtrudeerd door een soort douchekop en vervolgens samengesmolten tot een dikker filament dat een multifilament of draad wordt genoemd. Dit proces, het spinnen, is een essentiële stap om een soepele draad te verkrijgen.

Daarna kan het filament twee paden volgen: ofwel wordt het getextureerd, ofwel wordt het gesneden om korte vezels te produceren. Biobased materialen vereisen systematisch een spinproces voordat de vezels worden vervaardigd. Vervolgens kunnen de vezels opgenomen worden in draadproductielijnen, in combinatie met andere vezels.

De pilooteenheid die tijdens het bezoek werd voorgesteld, laat toe om verschillende filamenten te ontwikkelen die vervolgens met de klanten worden getest in hun productielijnen. Momenteel is China het land waar de Noosa-vezel het snelst ingang vindt: 1% van het textiel dat op de markt komt, bevat deze vezel.

Het is voor Europa cruciaal dat we deze vaardigheden ontwikkelen en het lokaal intellectueel eigendom behouden. China heeft een voorsprong op het vlak van de productieprocessen, terwijl in Europa veel knowhow verloren is gegaan met het verdwijnen van een aanzienlijk deel van de industrie.

Deze nieuwe knowhow op zijn grondgebied is dus een geweldige kans voor Brussel!

Noosa-producten

Noosa brengt drie types afgewerkte producten op de markt:

• Filament in klossen
• Draad in klossen (multifilament)
• Vezels in bulk (balen)

Deze producten zijn eenvoudig te integreren in de bestaande textielproductieketens, wat de transitie naar een duurzamere textielsector vergemakkelijkt.

Het bedrijf ontwikkelt ook oplossingen die Noosa-vezels combineren met andere vezels zoals wol, katoen of elastaan. Deze prototypes tonen aan dat deze mengsels haalbaar zijn en dat het mogelijk is om gevarieerde texturen te verkrijgen volgens de behoeften van de markt.

Het is dus mogelijk om vezels te verkrijgen die ongeveer hetzelfde aanvoelen als katoen of wol, afhankelijk van de gekozen combinatie. Dankzij deze mengsels en hun textuur zal het product gemakkelijk zijn weg vinden naar de consument en een plek veroveren in de markt.

Daarnaast hebben PLA-gebaseerde producten interessante eigenschappen:

Hoge UV-bestendigheid, lage ontvlambaarheid (in tegenstelling tot cellulosevezels), goed ademend vermogen (transpiratie), lage geurretentie, bacteriostatische (bacteriële afstoting) en hypoallergene (pH dicht bij die van de huid) eigenschappen.

Deze eigenschappen openen de deur naar talloze toepassingen: sportkleding, ondergoed, werkkleding, meubeltextiel en zelfs producten voor eenmalig gebruik zoals haarnetjes, mondmaskers of ziekenhuisjassen.

Deze eigenschappen openen de deur naar talloze toepassingen: sportkleding, ondergoed, werkkleding, meubeltextiel en zelfs producten voor eenmalig gebruik zoals haarnetjes, mondmaskers of ziekenhuisjassen.

Het lab

Het lab van Noosa telt twee afdelingen:

• Kwaliteitscontrole: testen van fijnheid, sterkte, dichtheid, rekbaarheid, torsie enzovoort.
• Recyclingchemie: ontwikkeling van NOOCYCLE™, een gepatenteerd proces voor het oplossen en hergebruiken van PLA.

De vezels worden met behulp van verschillende apparatuur getest op diverse aspecten:

fijnheid en sterkte; lineaire dichtheid (100 m draad wordt gewogen); sterkte en rekbaarheid (gemeten door uit te rekken); torsie; aantal filamenten (microscoop); spanning (moet homogeen zijn over de gehele lengte).

Anderzijds bevat het labo een gereduceerde versie van de recyclingtechnologie. Een container met een oplosmiddel wordt op een precieze temperatuur gehouden met behulp van een oliebad.

Wanneer een stuk textiel in de container wordt gebracht, lost het onmiddellijk op in de vloeistof, waardoor het polymelkzuur chemisch terugkeert naar zijn melkzuurtoestand. Het oplosmiddel wordt vervolgens van het melkzuur gescheiden voor hergebruik. Dit proces, NOOCYCLE™ genaamd, is gepatenteerd.

Als het originele textiel andere vezels bevatte, komen deze er intact uit en kunnen ze naar andere partners worden gestuurd voor recycling. Het teruggewonnen melkzuur kan vervolgens opnieuw in de PLA-productie worden gebruikt, wat zorgt voor een totale recycling zonder verlies.