Het Brusselse FabLabs-netwerk werd opgericht in 2020 en biedt ondernemers en particulieren gedeelde ruimtes waar ze toegang hebben tot een breed scala aan gereedschappen en machines en kennis en knowhow kunnen uitwisselen.
Het zijn daarom bijzonder waardevolle hulpmiddelen voor spelers in de circulaire economie die nieuwe producten willen ontwerpen, prototypen, ontwikkelen of produceren.
We wilden dus meer weten, en om dat te doen hadden we het genoegen Perrine Collin, netwerkcoördinator voor citydev, te ontmoeten, die ons alles uitlegde.
« Allereerst moet je weten dat de term FabLab een samentrekking is van de woorden “Fabrication” en “Laboratory”, en dat dit plaatsen zijn waar apparatuur en kennis worden gedeeld. Praktisch gezien zijn dit gedeelde ruimtes waar iedereen, professioneel of privé, deze middelen kan gebruiken tegen zeer betaalbare tarieven.
Het zijn dus productiecentra waar je een hele reeks machines kunt gebruiken (en leren gebruiken), voornamelijk op afstand bestuurd door computers, zoals 3D-printers, lasersnijders, digitale freesmachines, enz., hoewel ze ook meer traditionele apparatuur aanbieden, zoals houtbewerkingsgereedschap of elektronische apparatuur. ».
Het concept is erg interessant, vooral omdat er 11 van dergelijke sites in Brussel zijn (https://www.fablabs.brussels/que-fait-on/).
Leren en delen
Dat gezegd hebbende, niet iedereen weet meteen hoe hij een digitale freesmachine moet gebruiken, en dat is heel normaal.
Maak je dus geen zorgen. FabLabs zijn ook plaatsen die gewijd zijn aan ontdekken, leren en het delen van kennis. Bovendien staan er facilitators klaar om je te verwelkomen, te begeleiden en te adviseren. Nietwaar, Perrine?
« Absoluut, en dat is heel belangrijk om te benadrukken. Deze dimensie van kennisdeling is net zo essentieel in dit systeem en zo wilden we het ook.
Een FabLab is eigenlijk een gemeenschap van Makers, zoals ze genoemd worden, die deze machines manipuleren en hun kennis en expertise delen. Het idee is om deze twee aspecten te combineren zodat iedereen die een machine wil uitproberen, of zelfs iets wil maken maar niet weet welk gereedschap te gebruiken, langs kan komen om deze geavanceerde machines te begrijpen, erover te leren en ze te gebruiken.
Door gebruik te maken van de kennis van de gemeenschap kunnen ze hun project vanaf het begin correct ontwerpen en hun product optimaliseren in de best mogelijke omstandigheden ».
Laten we eerlijk zijn, het is een zeer aantrekkelijk systeem en duidelijk zeer goed doordacht.
Made for Brussels
Perrine legde ons ook uit dat het FabLabs Network een preproductie-ecosysteem is dat bijzonder geschikt is voor de situatie in onze mooie hoofdstad.
Voor een gebied als het Brussels Gewest, met zijn hoge bevolkingsdichtheid, is het belangrijk om de ruimte voor productieve activiteiten te optimaliseren. En per definitie maken FabLabs, door het delen van zowel ruimte als gereedschap, het mogelijk voor verschillende ondernemers om werkplaatsen en machines te delen zonder dat ze elk hun eigen site en hun eigen uitrusting moeten hebben, die bovendien vaak niet voltijds wordt gebruikt. Dit is perfect voor prototyping en kleine productieseries.
De andere reden waarom het Brussels Gewest en citydev zo sterk betrokken zijn bij de ontwikkeling van deze infrastructuren is de wens om de productieactiviteiten in de 19 gemeenten in stand te houden en te ondersteunen.
« Dit is een echte uitdaging voor het Gewest. Gezien de hoge grondkosten in Brussel bieden FabLabs zeer effectieve oplossingen om deze productieve activiteiten in de regio te stimuleren en te ondersteunen. Door deze ruimtes ter beschikking te stellen, neemt het Brussels Gewest het grootste deel van het financiële risico van de investeringen op zich, zodat de gebruikers enkel moeten betalen voor het gebruik van de machines (en tegen een lagere kostprijs).
Het idee van FabLabs is echter ook om de Brusselse ambachtelijke sector, die bijzonder dynamisch is, te ondersteunen door goedkopere productieoplossingen aan te bieden.
Feit is dat in deze architectuur iedereen wint, te beginnen met degenen wier vingers wemelen van creativiteit.
Top Circulaire
De diensten die worden aangeboden door de Brusselse FabLabs zijn bijzonder goed aangepast aan de behoeften van de circulaire spelers in het gewest. En wel om een hele reeks zeer relevante redenen.
Om te beginnen, aangezien circulaire activiteiten zich over het algemeen voeden met gerecyclede materialen, waarvan de aanvoer uitsluitend afhangt van de beschikbaarheid van deze bron op een bepaald moment, werken ze over het algemeen aan productie in kleine of zelfs middelgrote batches. Daarom zijn er eerder flexibele, aanpasbare en lichte productielijnen nodig dan industriële structuren die zeer grote volumes aankunnen.
« Dat is absoluut waar. De kracht van FabLabs is juist die veerkracht, waardoor het ontwerp- en productiesysteem kan worden aangepast aan de grondstof. We zitten helemaal niet in een gestandaardiseerde productieketen mindset.
En in FabLabs draait alles om vindingrijkheid! Omdat we verschillende machines ter onze beschikking hebben, maar ook het brein van de hele gemeenschap, kunnen we ook nadenken over het aanpassen van de machines aan de grondstof en de vereisten van het project.
Met al deze creativiteit samengebracht op één plek, en niet gedefinieerd door een specifiek beroep maar door een breed scala aan vaardigheden en knowhow, ontstaan er heel snel nieuwe oplossingen. Dat is ook FabLabs. »
En last but not least: FabLabs repareren graag. Het zit in de aard van alle Makers die er werken. En het is natuurlijk superpraktisch en erg Circulaire Cultuur. Het volstaat te zeggen dat we er zeer welkom zullen zijn.
Een inleiding tot industrialisatie
Voor veel ingenieuze, handmatige en/of creatieve ondernemers is de overgang naar massaproductie zowel een uitdaging als een kans. Het is één ding om een uniek product te ontwikkelen als onderdeel van een ambachtelijke aanpak, het is iets heel anders om de processen te perfectioneren waarmee het in grote aantallen kan worden geproduceerd. Vooral als we bovendien schaalvoordelen willen genereren voor deze productie.
Daar ligt de uitdaging om over te stappen op een industriële aanpak.
En ook hier openen de FabLabs in Brussel enkele zeer interessante wegen.
« Dit was trouwens een van de oorspronkelijke bestaansredenen van FabLabs, die van bij het begin ontworpen waren om gebruikers op te leiden en te initiëren in de richting van prototyping. In Brussel wilden we een stap verder gaan door ondernemers in staat te stellen aan kleine en middelgrote series te werken.
Twee van onze FabLabs zijn speciaal voor dit doel ontworpen, de Micro Factory in Molenbeek en Cityfab 3 in Anderlecht. Daar heb je de machines die je nodig hebt voor massaproductie en de middelen om al je processen te optimaliseren. En dan kun je in de FabLabs alles uitproberen, met alles experimenteren om op te schalen. In een industrieel of pre-industrieel project is het duidelijk dat FabLabs een zeer goede manier zijn om vooruitgang te boeken tegen lagere kosten. »
Dus als u ook een idee, een concept of een project hebt, weet u nu waar u naartoe moet om het van de grond te krijgen en te laten groeien. Ga naar de FabLabs in Brussel!
Dank je wel Perrine.
Meer informatie : www.fablabs.brussels
